Burun çevresindeki kemikler içerisinde yer alan ve sinüs olarak adlandırılan hava boşluklarının iltihabı olan sinüzit toplumda en sık karşılaşılan sağlık sorunlarından birisidir. Sinüslerin en önemli işlevleri solunum havasının burun içinde nemlenmesini sağlayan mukusun (sümük) salgılanmasıdır. Sinüslerin ürettikleri salgıyı burun içerisine boşalttıkları dar kanalların çeşitli nedenlerle tıkanması ya da mukusu buruna taşıyan silya sisteminin fonksiyonunun bozulması sonucu sinüslerde biriken mukus salgısı içerisinde bakterilerin çoğalması en sık karşılaşılan sinüzit sebebidir.
Burun tıkanıklığı, burun ve geniz akıntısı, baş ağrısı, yüzde dolgunluk, koku alma bozuklukları, öksürük gibi şikayetlere neden olan sinüs iltihapları erken dönemde teşhis edildiklerinde genellikle ilaçla tedavi edilebilmektedir.
Uygun içerik ve süre ile kullanılan ilaç tedavilerine cevap alınamayan durumlar ise kronik sinüzit olarak adlandırılmakta ve tedavi için cerrahi müdahale seçenekleri gündeme gelmektedir.
Sinüzit Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Günümüzde kronik sinüs iltihaplarının tedavisinde tercih edilen yöntem Endoskopik Sinüs Cerrahisidir (ESC).
Dışarıdan bir kesi olmadan burun deliklerinden endoskop adı verilen ince kamera sistemleri ile girilerek uygulanan bu teknik kronik iltihaplar dışında polipler, sinüs tümörleri, beyin omurilik sıvısı kaçakları, göz yaşı kanalı tıkanıklıkları, hipofiz bezi tümörleri gibi pek çok hastalığın tedavisinde başarı ile uygulanmaktadır.
Sinüslerin bulunduğu bölgelerin dar, anatominin karmaşık olması yanında beyin, gözler, görme sinirleri, gözyaşı kanalları, şah damarları gibi önemli organ komşulukları bulunması endoskopik sinüs ameliyatlarında eğitim ve tecrübenin yanı sıra düşük hata payı ile yüksek teknik beceriyi gerekli kılmaktadır.
Sinüzit Ameliyattan Sonra Tekrarlar mı?
Kronik iltihap nedeni ile uygulanan endoskopik sinüs cerrahisinde temel amaç tıkalı olan sinüs boşalma kanallarının açılması ve uygun şekilde genişletilmesidir. İki gözün arasında bulunan ve çok küçük odacıklardan oluşan etmoid sinüslerin hastalıklarında bu odacıklar tek bir büyük sinüs boşluğu haline getirilirken alın kemiği, yanak kemiği ve kafa iç kısmındaki sfenoid kemik içinde yer alan büyük sinüslerin hastalıklarında sinüslerin tıkanmış olan boşalma kanalları açılıp genişletilmekte aynı zamanda sinüsler içinde kist, polip gibi patolojiler varsa bunlar temizlenmektedir. Ameliyat sırasında sinüslerin içerisini döşeyen mukozanın mümkün olduğunca korunması ameliyat sonrasında sinüs fonksiyonlarının normale dönebilmesi için çok önemlidir.
Sinüslerin ameliyat ile yok edilmesi mümkün olmadığı için zaman içinde çeşitli nedenlerle tekrar sinüzit oluşabilmektedir ancak uygun tekniklerle yapılan sinüs ameliyatları ile geniş olarak açılan sinüs boşalma kanalları enfeksiyonlar sırasında tekrar tıkanmamakta ve nazal polipozis, mukus transfer fonksiyon bozukluğu gibi bazı özel durumlar dışında genellikle iltihaplar kronikleşmeyip tıbbi tedavilerle iyileşme sağlanabilmektedir.
Endoskopik Sinüs Ameliyatı ve Sonrası
Endoskopik sinüs ameliyatlarında hasta ve cerrahın konforu açısından genellikle genel anestezi tercih edilmektedir.
Cerrahi süresi patolojinin yaygınlık derecesine ve aynı ameliyatta yapılacak burun içi eğikliği düzeltilmesi, estetik burun cerrahisi, burun eti küçültülmesi, anatomik varyasyonların düzeltilmesi gibi ek müdahalelerin olup olmamasına göre değişmektedir. Tek bir sinüse müdahale 15 dakika civarında sürerken iki taraftaki tüm sinüslere müdahale gereken durumlarda ameliyat süresi iki saat civarında olmaktadır.
Bazı özel durumlar dışında sinüs cerrahisi sonrasında burun içerisine tampon konulmamakta, hastalar ameliyat sonrasında burundan rahat nefes alabilmektedir.
Ameliyat sonrasında ciddi bir ağrı şikayeti olmamakta, basit ağrı kesiciler genellikle yeterli olmaktadır. Hastaların ameliyat günü hastanede kalması önerilmekle beraber ameliyatın içeriğine göre aynı gün taburculuk mümkün olabilmektedir.
Ameliyattan sonra 3-4 kez kontrol muayenesi ve pansuman gerekmektedir. Kontrol ve pansumanların zamanında ve özenle yapılması ameliyatın uzun dönem başarısı yönünden oldukça önemlidir.
Ameliyatı Zorlaştıran ve Başarısızlık İhtimalini Artıran Durumlar Var mıdır?
Uygun ekipmanlar ve doğru cerrahi teknikler kullanıldığında ESC temiz görüş altında yapılan ve komplikasyon ihtimali son derece düşük olan bir ameliyattır. Ancak kan sulandırıcı ilaç kullanımı, pıhtılaşma bozukluğu, damar içerikli tümörler gibi çeşitli nedenlerle ameliyat sırasında aşırı kanama olması, sinüs anatomisinin önceki ameliyat ya da travmalara bağlı olarak değişmiş olması, doğumsal yapısal anatomik değişiklikler, yoğun polip oluşumu ve çevre dokulara yayılım gösteren tümörler gibi bazı durumlar ameliyatı zorlaştırarak başarısızlık / komplikasyon ihtimalini artırabilmektedir. Bu özel durumlarda bilgisayar destekli cerrahi teknolojisi son derece kritik faydalar sağlamaktadır.
Ameliyatın Riskleri Var mıdır?
ESC sırasında ya da sonrasında nadir de olsa bazı komplikasyonlar oluşabilmektedir. Özellikle normal sinüs anatomisinin çeşitli nedenlerle bozulmuş olduğu durumlarda oluşabilen komplikasyonlar içinde en ciddi olanları; Burun kanaması, göz çukuru içinde kanama, şah damarı (karotis) zedelenmesi, gözün geriye yer değiştirmesi, gözde hareket bozukluğu, nazo-lakrimal kanal (göz yaşı kanalı) zedelenmesi ve beyin omurilik sıvısı kaçağıdır.
Bilgisayar Destekli Sinüs Cerrahisi (Cerrahi Navigasyon) Nedir?
Özel bir cihaz ve yazılım yardımı ile cerrahisi sırasında kullanılan aletlerin sinüs anatomisi içindeki yerlerinin, ameliyat öncesi çekilen sinüs tomografisi görüntüleri üzerinde, gerçek zamanlı olarak, üç boyutta takip edilebilmesini sağlayan teknolojidir. Endoskopik sinüs cerrahisinin her durumda güvenle yapılmasını sağlayan bu teknoloji sinüslerdeki bütün hastalıklı bölgelere kolayca ulaşılmasını sağlayarak ameliyatın başarı şansını önemli ölçüde artırmakta, özellikle komplikasyon riski nispeten fazla olan özel durumlarda bu riski neredeyse tamamen ortadan kaldırmaktadır.
Balon Sinoplasti Nedir?
Balon sinoplasti, büyük sinüslerin tıkalı ya da daralmış boşalma kanallarının balon yardımı ile herhangi bir doku kesip çıkartmadan genişletilmesi ile fonksiyonlarının sağlanmasıdır.
Balon sinoplastinin aşamaları: 1. Tıkalı sinüs kanalına yaklaştırılan kanül içinden geçirilen klavuz tel ile sinüse ulaşılır, 2. klavuz üzerinden ilerletilen balon sinüs kanalında şişirilerek kanal genişletilir 3, kateter ve ekipman burundan çıkartılır
Balon Sinoplastinin Avantajları Nedir?
- Etkili bir yöntemdir. Balon ile genişletilen drenaj kanalları uzun süre açık kalmaktadır
- Güvenli bir yöntemdir: Bu güne kadar yapılan ameliyatlarda ciddi komplikasyon izlenmemiştir.
- Minimal invazivdir: teknikte küçük, yumuşak, elastik ekipmanlar kullanılmakta, Kapalı sinüs drenaj kanallarının kibarca açılması sağlanarak çok az doku travması ile sonuca ulaşılmaktadır.
- Kanama miktarı azdır: bazı vakalarda hiç doku çıkartmak gerekmediği için kanama da çok az olmaktadır.
- İyileşme hızlıdır: çoğu hasta 24 saatte normal hayatına dönebilmektedir.
- Gelecekte bu bölgede yapılabilecek diğer tedavileri engelleyici bir rolü yoktur. Diğer cerrahilerle beraber ya da ardışık olarak uygulanabilir.
Balon Tekniği Tüm Sinüzitler için Çözüm müdür?
Balon sinoplasti sinüzit cerrahisinin yerini tamamen alan bir teknik olmayıp özel bir yardımcı teknolojidir. Bu teknik hali hazırda mevcut ekipmanın özelliklerinden dolayı sadece yanak, sfenoid (kafa içinde en gerideki sinüs) ve alın sinüsleri için kullanılmaktadır.